Huurders een poster met opdrachten in laten vullen, vervolgens het gesprek daarover aangaan en van daaruit heel veel te weten komen over wat huurders denken, willen of voelen rondom een bepaald thema. Het klinkt bijna niet als een onderzoek, maar meer als een leuke activiteit! Toch is het Posteronderzoek een nieuwe manier van kwalitatief onderzoeken; laagdrempelig, leuk om te doen en goed toepasbaar bij een groot aantal vraagstukken. Maar wat is het precies, wat kun je ermee, en wat levert het je op? Niels Lie, medewerker onderzoek en innovatie bij KWH en mede-ontwikkelaar van dit onderzoek, legt het uit.
Het Posteronderzoek, wat is dat precies? 
‘Je kunt het zien als een vernieuwende manier om op een persoonlijk niveau onderzoek te doen met huurders. Het kan heel goed worden ingezet om je kennis van huurders te verdiepen en nieuwe ideeën of oplossingen op te doen. Het onderzoek bestaat uit een poster met leuke en creatieve opdrachtjes die een huurder invult. De opdrachtjes worden zo ontworpen dat ze een huurder laten nadenken over het onderwerp zonder te sturen. Door het gebruik van stickers en kernwoorden help je de huurder een idee of mening te vormen die bij het gebruik van meer traditioneel onderzoek niet naar voren zou zijn gekomen.
Om volledig te begrijpen wat de huurder bedoelt met de ingevulde opdrachten, volgt er altijd een diepgaand interview met de huurder. De poster helpt bij het voeren van het goede gesprek, het is namelijk een leidraad en houvast tijdens het gesprek. De huurder heeft er bovendien al over nagedacht, dus de zaken die op de poster staan, zijn belangrijk voor hem. Daarom kun je ook snel verdiepen op de goede onderwerpen. Het liefst doen we het gesprek bij de huurder thuis. Op die manier leer je de huurder nóg beter kennen en kan de huurder meteen belangrijke zaken aanwijzen. Vooral bij onderzoek over bijvoorbeeld woonplezier is dit een belangrijke toegevoegde waarde. We zien dat veel huurders het onderzoek ervaren als een leuke manier om hun ervaringen met de corporatie te kunnen delen. Het feit dat er veel persoonlijke aandacht is en dat we bij hen thuis komen, zorgt ervoor dat ze zich vaak echt gehoord voelen.’
Wanneer zet je een posteronderzoek in?
‘Het posteronderzoek is een geweldige manier om meer van je huurders te weten te komen. Dit kan zijn omdat de resultaten van de huurdersonderzoeken misschien te weinig handvatten en richting geven. Deze methode kan dan worden ingezet om die resultaten te verdiepen.
Daarnaast kun je het ook inzetten voor nieuwe onderwerpen, waar je überhaupt nog niet zoveel van weet. Of waarvan je niet goed weet hoe je het moet onderzoeken. Omdat we de onderzoeksposter voor iedere onderzoeksvraag op maat ontwerpen, zijn de onderwerpen praktisch eindeloos. Je kunt denken aan woonbeleving over de woning en wijk, om wensen en behoeften op te halen rondom groot onderhoud, of input rondom een meerjarenplan. Het leent zich vooral voor de wat meer ingewikkelde vragen. Onderzoek dat je lastig kwantitatief kunt uitvoeren, omdat je echt de input en ervaringen van huurders nodig hebt.’
Wat levert een posteronderzoek je op?
‘Het levert je een schat aan nieuwe informatie op. Naast inzichten en conclusies, haal je ook concrete handvatten op. Het is natuurlijk heel interessant om te weten wat huurders ervaren en waarom, maar bijna nog interessanter is hoe zij dit liever anders zouden willen zien. Die concrete handvatten, tips en inzichten zorgen ervoor dat dit type onderzoek heel interessant én waardevol is. De inzichten worden bovendien helder verwoord in een rapport, geïllustreerd met quotes van huurders. Hiermee kan het ook buiten de projectgroep gaan leven.’
Tot slot: een tip voor corporaties rondom het inzetten van dit onderzoek?
‘Mijn tip is; ga meer aan de slag met kwalitatief onderzoek, voor welk onderwerp dan ook. Veel corporaties vinden het namelijk lastig om de resultaten van de huurdersonderzoeken te vertalen naar duidelijke actiepunten. Kwalitatief onderzoek kan daarbij helpen. Je weet immers vaak wel dat huurders niet helemaal tevreden zijn over een bepaald onderdeel, maar wat precies en hoe dat anders kan, dat is vaak lastig concreet te maken. Het helpt dan om de resultaten verder te verdiepen door middel van kwalitatief onderzoek. Door in gesprek te gaan met huurders. Op die manier krijg je wel de concrete handvatten om mee aan de slag te gaan.
Een mooi credo wat je vaak hoort over het verschil tussen kwalitatief en kwantitatief onderzoek is: Uit kwantitatief onderzoek met 100 mensen krijg je 10 waarheden. Uit kwalitatief onderzoek met 10 mensen krijg je 100 ideeën. Dat maakt het samenspel tussen vragenlijst en interview zo sterk.’
Bij Leystromen voerden we onlangs een Posteronderzoek, een vorm van context mapping, uit naar de impact van groot onderhoud op de levens van huurders. Wat betekent een badkamerrenovatie voor hun woonbeleving? Hoe kunnen zij het beste worden geïnformeerd? Welke behoeften zijn er bijvoorbeeld over de planning en keuzemogelijkheden? Hun ervaringen lees je in dit artikel.